Yetişkin olan herkesin kendi bedenine, ruhuna, gönlüne, düşüncesine, zihnine ve tercihlerine sahip çıkma hakkı vardır. İstemediklerine “hayır” istediklerine de “evet” diyebilir. Saygı duymak da diğerlerinin sorumluluğudur.

İnsanın hayır diyebilmesi için evetlerini, değerlerini ve sınırlarını bilmesi önemlidir. Bilmek yetmez, koruyabilme becerisi ve gücü olmalıdır. Bunun için;

İçinize sorun ve sahibi olduğunuz yaşamınızda kendiniz için, ne istiyorsunuz, belirleyin ve sahip çıkın,

Neleri istemiyorsunuz belirleyin ve olmasını engelleyebildiğiniz kadar engelleyin,

Kişisel değerlerinizi belirleyin, sahip çıkın,

İstemediğiniz her ne varsa suçlu hissetmeden reddedin,

Sakin olun, sakin kalmaya devam edin,

Kararlı olun, aldığınız kararları gerçekleştirmek için elinizden gelenin en iyisini yapın,

Gereksinimlerinizi belirleyin ve gereksinimlerinizi karşılama konusunda sorumluluk alın,

Kendinizi, kendi hayatınızda yok etme pahasına fedakârlık yaptığınızı düşündüğünüz konularda sınırlarınızı netleştirin ve hayır deyin,

Diğerlerinin sizin için yapmasını beklediklerininiz tekrar düşünün ne kadarını kendiniz yapabilirsiniz değerlendirin ve yapabileceklerinizi yapın,

Yapamadıklarınız ve yardım almanız gerektiğini düşündüğünüz konularda reddedilme ve hayır denme olasılığına rağmen istekte bulunun, kabul görürse keyfini sürün, kabul görmezse yeniden yeni bir yol bulun,

Diğerlerinin sizin için yapmak istediklerine izin verin ve sevgi ve hürmetle kabul edin, size değer veren insanların sizin için bir şeyler yapma gereksinimlerini göz önünde bulundurun. İstemek kadar yapılanı ve yapılmak isteneni kabul etmek de önemli bir beceridir,

Kararlarınız kurallarınız önemlidir ama zaman içinde değişebilir. Sizin değişiminize ve gelişiminize paralel olarak değişim kaçınılmazdır, kendinize karşı esnek olun. Değişen durumlarla beraber yeni evetler ve hayırlar yaşamınıza girebilir, girsin de zaten,

Sizden isteneni yapıp yapmama konusunda emin değilseniz hemen yanıt vermek zorunda olmadığınızı bilin. Sizin için önemli konularla ilgili kararları bekletebilirsiniz,

Fiziksel ya da ruhsal olarak rahat olmadığınız zamanlarda ve yoğun duygular yaşıyor olduğunuzda karar vermek ya da eylemde olma zorunluluğunuz yok, yanlış yol seçmek ya da geri dönüşler yaşama olasılığını karşın kararlarınızı erteleyebilirsiniz,

Tüm bunların size yararları;

Sizin için nelerin önemli nelerin önemsiz olduğunu gösterir,

Nelere değer verdiğinizi gösterir,

Alanınızı (sınırlarınızı - sınırlarını) belirler,

Özsaygınızı geliştirir,

İnançlarınız doğrultusunda yaşamanızı destekler,

Diğerlerinin sizin alanınıza ne kadar girebileceğini ifade eder,

Gerçek dostlarınızı anlamanızı sağlar,

Hayal kırıklıklarınızı azaltır,

Varsa, kaybetme korkunuzu yönetmenize katkı sağlar,

Haklarınızı korumanızı sağlar,

Kendi gereksinimlerinizden yapabileceklerinizi kendinizin karşılamasını sağlar,

Özgürlüğünüzü ve sorumluluğunuzu arttırır, öfkenizi azaltır,

Dengeli bir yaşamınız sağlıklı ve sağlam ilişkileriniz olur

Bu şekilde olmasının insanları kendinizden uzaklaştırmak ya da diğer insanları kontrol etmeye çalışmakla ilgisi yoktur. Bu şekilde kendi kendimiz, kendimiz ve yaşamımızdaki diğerleri ile aramızdaki ilişkinin dengesini oluşturmamızı sağlar.

Sınırlarımızı oluşturup yaşamımıza koyabilmek için bilgiye, bilgeliğe, öz şefkate ve bunların içimizde oluşturacağı güce ihtiyacımız var. Bu ihtiyacın karşılanması da herkesin kendi sorumluluğu…