Sivas Kongresi, 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde gerçekleştirilen ve Türk milletinin kaderini belirleyen tarihi bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. Kongre, 4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 14:00’te Sivas Lisesi’nde başladı. Sivas Kongresi'ne katılım, bazı bölgelerin işgal altında olması ve ulaşım zorlukları nedeniyle sınırlı kaldı; toplamda 38 delege katılabildi. İlk üç gün, kongre faaliyetlerinin herhangi bir partiyle ilişkili olmadığının yeminle doğrulanması, başkan seçilmesi ve padişaha bağlılık yazısının kaleme alınmasıyla geçti.
Kongrenin açılış konuşmasını Temsil Heyeti Başkanı ve davet sahibi olarak Mustafa Kemal Paşa yaptı. Paşa, mütarekeden beri yaşanan işgalleri ve zulümleri dile getirerek, vatanın yekpare ve milletin yek vücut olduğunu belirten bir karar alınmasını istedi. Kongrede, Erzurum Kongresi kararları bazı değişikliklerle kabul edildi ve "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adıyla yeni bir cemiyet kuruldu. Bu adım, milli teşkilatın bütün vatana yayılmasını sağladı.
Kongrede ayrıca, Amerikan mandası teklifine karşı çıkıldı ve “Heyet-i Temsiliye”nin üye sayısı 16'ya çıkarıldı. Sivas Kongresi, Misâk-ı Milli’nin temel esaslarını belirleyerek, vatanın herhangi bir parçasının hükümetçe terk edilmesi durumunda geçici bir hükümet kurularak idarenin millet adına ele alınmasını kararlaştırdı. Ayrıca, kapatılan Meclisin bir an önce seçimle toplanması ve Milli hareketin sözcülüğünü yapacak bir gazetenin yayımlanması kararlaştırıldı.
Kongre çalışmaları, 12 Eylül 1919’da halka açık bir toplantı ile sona erdi. Sivas Kongresi, Anadolu’daki Millî Mücadele’nin başlatılmasında kritik bir rol oynamış ve Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde millî birliğin ilk adımlarını atmıştır. Kongre, ayrıca Ali Fuat Paşa’yı Batı Anadolu Kuva-yi Milliye Komutanlığına atayarak, milli teşkilatın yetkilerini artırmıştır.
Sivas Kongresi, 11 Eylül 1919’da yayımlanan bir beyannâme ile aldığı kararları millete ve dünyaya duyurdu. Beyannamede, Osmanlı ülkesinin topraklarının bölünmez bir bütün olduğu, milli kuvvetlerin etkin kılınması ve millî iradenin hakimiyetinin sağlanması gerektiği vurgulandı. Kongre ayrıca, millî cemiyetlerin birleşmesini ve bu cemiyetlerin millî hedeflere yöneltilmesini sağlamıştır.
Sivas Kongresi, Türk milletinin bağımsızlık ve egemenlik mücadelesinin simgesi olarak tarihe geçti. 105. yıl dönümünde, bu önemli kongrede alınan kararlar ve yapılan çalışmalar, Türkiye’nin bugünkü bağımsızlık ve egemenlik anlayışının temellerini oluşturuyor. Kongrenin bu anlamlı yıldönümünde, Mustafa Kemal Atatürk, tüm şehitler ve milli mücadelenin kahramanlarını Memleket Sivas gazetesi olarak saygı ve minnetle anıyoruz.
