ULUDAĞ Üniversitesi (UÜ) öğretim üyesi Prof. Dr. Yusuf Alper, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ile ilgili hesaplama değişiminin 2010 sonrası emekli aylıklarında artış sağlayacağını söyledi. Bu değişimin 2016'da emekli olan bir kişinin maaşında yıllık 514 liralık artış getireceğini savunan Prof.Dr. Alper, cüzi görünen bu rakamın yıllardır tartışılan ve yıllık miktarı 10-300 lira olacağı ileri sürülen banka promosyon gelirlerinden yüksek olduğunu belirtti.
Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yusuf Alper, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarının hesaplanmasında kullanılan 'Güncelleme Katsayısı'ndaki en önemli parametrenin GSYİH gelişme hızı olduğunu belirtti. TÜİK’in 12 Aralık’ta açıkladığı GSYİH hesaplamasıyla ilgili değişikliğin 2010 yılı ve sonrası emekli olanların aylıklarının yeniden hesaplanması ve daha yüksek aylık almaları sonucunu doğuracağını kaydeden Prof.Dr. Alper, temel göstergelerde yapılacak değişikliklerin kamu ile ilgili bir çok hesaplamayı doğrudan ve dolaylı olarak etkilediğine dikkat çekti.
AYLIKLAR NE KADAR ARTACAK?
Prof.Dr. Alper, 2016 yılında emekli aylığı bağlanan bir sigortalının aylığındaki artışın nasıl hesaplanacağını şu örnekle anlattı:
“GSYİH hesaplanması için baz alınan 2009 yılını takip eden 2010-15 yılları arasında eski seride güncelleme katsayısının hesabında dikkate alınan gelişme hızı toplam yüzde 31.6 iken, yeni seride aynı dönemde gelişme hızı toplamı yüzde 43.2 olmuştur. Yeni GSYİH hesaplama serisi dolayısıyla ortaya çıkan fark yüzde 43.2-yüzde 31.6= yüzde 11.6’dır. Güncelleme katsayısının hesabında gelişme hızının yüzde 30'u dikkate alınacağı için bu farktan dolayı aylıkların hesabında dikkate alınan parametrelerden ortalama aylık kazancın hesaplanmasında 2010-15 dönemi için yüzde 3.48 daha yüksek olacaktır. Eğer sigortalının aylık bağlama oranı yüzde 50 ise, bu yüzde 3.48’lik artışın yarısı kadar yani yüzde 1.74 oranında aylık miktarı artacaktır. SGK verilerine göre 2016 tarihinde 4/a’lı (eski SSK’lı) sigortalıların en düşük aylığı 1.287.6 TL; en yüksek ise 2.467.6 TL’dir. Buna göre; 2016 yılında yüzde 50 aylık bağlama oranı ile emekli olan sigortalıların aylıklarında en düşük aylık alanlarda 22.4 TL (Yıllık 268.8 TL), en yüksek aylık alanlarda ise aylık 42.9 TL (Yıllık 514.8 TL) artış gerçekleşecektir."
Prof.Dr. Alper, cüzi gibi görünen bu rakamın uzun yıllardır emeklilere ek gelir sağlamak için çaba gösterilen ve yıllık miktarı 120-300 TL arasında değiştiği ileri sürülen banka promosyon gelirlerinden daha yüksek olduğuna da dikkat çekerek, SGK’nın değişen bu parametreye göre hesaplama yapması gerektiğini ekledi.
