Damacana korkutuyor

HABER MERKEZİ Cumhuriyet Üniversitesi Gıda Mühendisliği, Gıda Bilimleri Anabilim Dalı Başkanı Yrd.Doç.Dr.Nevcihan Gürsoy, İçerisinde BPA bulunan damacanaların kanser riski taşıdığını ve sağlık açısından çok büyük tehlike olduğunu söyledi Son günlerde adına çok sık rastladığımız bispenol A (BPA)’nın bebek biberonlarında kullanımı Avrupa Birliği Ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de yasaklandığını ancak özellikle yeniden kullanılan damacanalarda, yiyecek ve içeceklerin ısıtılması amacıyla kullanılan kaplarda, BPA varlığı ciddi tehlikeleri de beraberinde getirdiğini dile getiren Dr.Gürsoy “Yaz aylarında sıcaklığın artışıyla birlikte artan su tüketimi ve günlük hayatımızda kullandığımız plastik malzemeler ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirebiliyor. Özellikle çok kullanımlı plastik malzemelerin yapımında kullanılan bazı kimyasalların gıda maddelerine geçişleri dolayısıyla farkında olmadan sağlığımızı tehdit ediyor. BU kimyasaların en önemlilerinden biri Bisfenol A’dır. “Bisfenol A” işlevsel iki fenol grubu bulunduran organik solventlerde çözünen fakat suda az çözünen organik bir bileşiktir. Çoğunlukla polikarbon gibi bazı plastiklerin, şekillendirildikten sonra sertleşen plastik hammaddeli ürünlerin üretiminde kullanılmaktadır. Dünya da yılda yaklaşık olarak 3 milyar kg üretilmekte, tıbbi, diş hekimliği aletleri, diş dolguları, CD, DVD ve damaca gibi su şişelerinde, bebek bibeonları, çeşitli yiyecek ve içecek kapları gibi çok çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. . Son günlerde adına çok sık rastladığımız bispenol A (BPA)’nın bebek biberonlarında kullanımı Avrupa Birliği Ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de yasaklanmıştır. Fakat özellikle yeniden kullanılan damacanalarda, yiyecek ve içeceklerin ısıtılması amacıyla kullanılan kaplarda, BPA varlığı ciddi tehlikeleri de beraberinde getirmektedir.”dedi KANSER YAPIYOR, DNA LARI BOZUYOR Yeni kullanılan damacanaların büyük bir bölümünün kanser riski taşıdığını, damacana kullananların fiziksel ve sinirsel sorunlarla karşı karşıya kaldığını da sözlerine ekleyen Cumhuriyet Üniversitesi Gıda Mühendisliği Gıda Bilimleri Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Nevcihan Gürsoy şunları söyledi “BPA’nın insan sağlığı üzerindeki etkileri hala tartışılmakta ve araştırılmaktadır. Bununla birlikte, endokrin bozucu etkisi nedeniyle kansere neden olabileceği, bağışıklı sistemini bozucu , tümör oluşumları, obezite, trioid fonksiyonlarında bozukluk, üreme sistemi bozuklukları, sinir dokularında hasar kanser ve hamile bayanlarda fiziksel ve sinirsel sorunlara, hücrede mitoz bölünme ve DNA yapısında bozulmalara neden olmak gibi çeşitli yan etkileri olduğu bildirilmektedir. 2011 yılında Amerika’da yapılan bir çalışmada hamile bayanların %96 sında BPA bulunmuştur. BPA’nın sert plastik kaplarda olduğu fakat daha yumuşak olan PET şişelerde bulunmadığı bildirilmekte. Burada çok yaygın olarak kullanılan özellikle okul kantinlerinde, kafeteryalarda, yolculuklar esnasında sıcak çay kahve vb içeceklerde kullanılan ve nisbeten yumuşak özellikte olduğu için BPA içermediği düşünülen plastik bardaklar ve bu içeceklerde kullanılan sert plastikten yapılmış kaşıklar çok ciddi tehlikedir. Yada orta sertlikte plastik şişelerde satışa sunulan az miktarda olsa organik çözücü kullanılan bu ürünlerde şişeden ürüne migrasyon yani geçiş oldukça mümkündür. İşte bu şişelerin yapımında BPA kullanımışsa inanın özellikle çocukların tüketmeyi sevdiği bu ürünler önemli sağlık sorunlarına neden olabilecektir. Yine ev hanımlarına kolaylık sağlayan sıcağa dayanıklı olduğu ifade edilen sert kıvamdaki kapların üzerinde genellikle ne tür bir plastikten yapıldığına dair işaret bulunmamaktadır. Çok yüksek sıcaklıklarda yapılan bu pişrime veya ısıtma işlemleri sağlık sorunlarını beraberinde getirecektir Üzerinde büyük tartışmaların yaşandığı, “Bisfenol A” ise pet şişelerde değil polikarbon şişe ve kaplarda bulunuyor fakat çoğu kez gözle ayrım yapmak mümkün olmuyor. Ayrımlarının yapılması ancak ürünlerin altındaki rakama dikkat edilmesiyle gerçekleşiyor. Bu kapların alt kısmına, “oklardan yapılmış üçgenler içerisine yazılmış oaln rakamlar, plastik türlerini belirliyor. Polikarbonlar, kendine özgü bir grubu olmadığı için 7 numara ile gösterilen, “Ve diğerleri” grubu içinde yer alırken BPA’nın özellikle 7 ve 3 numara ile ifade edilen ürünlerde bulunduğu bildirilmektedir.” PLASTİK KAŞIK KULLANMAYIN Cumhuriyet Üniversitesi Gıda Mühendisliği Gıda Bilimleri Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Nevcihan Gürsoy, damacaların yanı sıra, plastik çatal ve kaşıklarında insan sağlığını önemli ölçüde etkilediğini de sözlerine ekleyerem “Plastik damacana, çatal ve kaşıklarla ilgili olarak ciddi yasal sınırlamalar getirilmeli ve başta Bisfenol A olmak üzere kimyasal ve mikrobiyolojik analizler rutin olarak yapılmalıdır. Sıcak içecekler ya da kaynar süt ile su ve mamalar plastik şişelere, bardaklara konulmamalı. Özellikle okul kantin ve kafeteryalarda yoğun olarak kullanılan ve kısmen sert yapıya sahip plastik çatal, kaşık ve çay kaşıkları kullanılmamalı, Plastik kaplar mikrodalga fırında ısıtma amaçlı kullanılmamalı. Yiyecekler polikarbonat kaplarda ısıtılmamalı, bunlara sıcak yiyecekler konulmamalı. Polikarbonat kapkacak kullanılmamalı. Bisfenol A içeren ürünler mutlaka etiket bilgilerinde yer almalı. Tüm plastik malzemelerde türünü gösteren işaret mutlaka bulunmalı. “dedi.