ELAZIĞ'ın merkeze bağlı Yurtbaşı Beldesi'ndeki su kuyularından, üniversitede tez çalışması için alınan su örnekleri arsenikli çıkınca kuyuların kapatılması gündeme geldi.
Fırat Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.Dr. Ahmet Şaşmaz, kuyu sularındaki arksenik oranının Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği sınırın çok üstünde olduğunu söyledi. Prof.Dr. Şaşmaz, bu kuyular acil olarak kapatılması gerektiğini anlatırken, bldedeki 40 su kuyusundan 29'unda arsenik oranının çok yüksek çıktığını vurguladı. Prof.Dr. Şaşmaz, şöyle konuştu:
"Bu kuyuların bir diğer özelliği de yüksek oranda gaz içermesi. Bu gazları tattığınızda ağzınızda acı bir tat bırakır, kokladığınızda bu gazı rahatlıkla hissedebilirsiniz. Bu kuyuların sağlık açısından kullanılmaması gerekir. Sulama suyu olarak ta kullanılmaması gerekir."
Yurbaşı Belediye Başkanı Mustafa Ergin ise, belediyeye ait 4 kuyunun arsenik çıktığı için kapattıklarını ifade ederek, "Yazıkonak Mevkii'nde açtığımız kuyu ile beldenin su ihtiyacını gidermeye çalışıyoruz. Elazığ'ın içme suyunu karşılayacak Hamzabey Barajı'nın tamamlanması ile beldenin de su ihtiyacı bu hattan sağlanacak."
Fırat Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.Dr.Ahmet Şaşmaz, önceki yıllarda Yurtbaşı yöresinde arsenik kirliliğine dair duyumlar aldıklarını, yüksek lisans öğrencisi Gizem Uslu ile birlikte özellikle yüzey ve yeraltı sularındaki arsenik oranının boyutlarını belirlemek amacıyla bir çalışma yaptıklarını söyledi. Bu çalışmanın Fırat Üniversitesi BAP birimi tarafından desteklendi ve sonuçlandığını belirten Prof.Dr.Şaşmaz, şöyle dedi:
"Bu çalışma kapsamında Yurtbaşı'nın kuzeyinde özellikle Gurbet Mezrası ve Sedeftepe yörelerine ait bu bölgedeki kuyularda örneklemeler yaptık. Bu örneklemeleri dünyada kabul görmüş olan ve Kanada'da bulunan laboratuvara gönderdik. Örneklemeler sonucunda çok sayıda kuyunun arsenik açısından önemli oranda kirlendiğini gördük. Bu kirlenmenin boyutları o kadar yüksek oranda ki 40 kuyunun 29'unda Dünya Sağlık Örgütü'nün vermiş olduğu 10 ppb değerinin üzerinde değerler gözlenmiştir. Özellikle bu kuyulardan 8-10 tane kuyu 400 ile 15 bin ppb gibi yüksek değerlerle belirlendi."
Kuyuların sadece arsenik değerlerin yüksek olmadığını, beraberinde pek çok toksik metal oranının da oldukça yüksek değerlerde olduğunu söyleyen Prof.Dr.Ahmet Şaşmaz, şöyle konuştu:
"KUYULARIN SAĞLIK AÇISINDAN KULLANILMAMASI GEREKİR"
"Bu kuyularda sadece arsenik değerleri yüksek değil, beraberinde pek çok toksik metal de oldukça yüksek değerlere sahip olduğu gözlendi. Bu kuyuların bir diğer özelliği de yüksek oranda gaz içermesi. Bu gazları hem tattığınızda. kokladığınızda bu gazı rahatlıkla hissedebiliyorsunuz. Ağzınızda acı bir tat bırakmaktadır. Bu kuyuların sağlık açısından kullanılmaması gerekir. İçme suyu ve sulama suyu olarak ta kullanılmaması gerekir. Çünkü, yiyecek zincirine girecek olan bu toksik ve zehirli metaller bir şekilde insan sağlığını da, çevre sağlığına da dolaylı olarak etkilemektedir. Bu çalışma yaklaşık 1.5 yıllık bir zaman içerisinde gerçekleştirildi. Ve bu çalışmanın sonuçlarının da bölgedeki ağır metal kirliliğini belirlemek açısından oldukça önemli olduğunu düşünüyorum. Özellikle tabi 7-8 kuyuda çok yüksek değerler çıktı. Bunlardan birkaç tanesinde çok yüksek oranda gaz var. Diğerlerinde gazı çok fazla gözlemleyemiyoruz. Bu yüksek oranda gaz içeren kuyuların sahipleri bu suları kullanmadıklarını söylüyor. Ama kısmen de olsa hayvanları sulamada diğer tarımsal alanları sulamada ağaçları sulamada bu suyu kullandıklarına şahit oluyoruz. Dolayısıyla bunların da kesinlikle hem içme sularında hem de sulamada kullanılmaması gerekir."
"TEHLİKE ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA DAHA DA ARTACAK"
Yeraltı su düzeyinde aşırı düşümlere bağlı olarak bölgedeki kuyulardaki suyun arsenik oranının daha da artacağını dikkat çekten Prof.Dr. Şaşmaz, şöyle devam etti:
"Önümüzdeki yıllarda yeraltı su seviyesi gittikçe düşecek. Özellikle arsenik kirliliğinin boyutlarını gittikçe arttıracaktır. Çünkü, arseniğin kaynağı bu bölgede bir kırık sistemi veya yeraltında yer alan sülfürlü, cevherleşmenin alterasyonu ve bozuşması sonucu ortaya çıktığı düşülmektedir. Bu arsenikler önümüzdeki dönemde gittikçe artarak devam edecektir. Bölgede aşırı şekilde pompajla su çekimi devam ettiği sürece bu arsenik miktarı da doğal olarak daha da artacaktır. Benim naçizane önerim kuyuların tamamıyla kapatılması. İçme ve sulama suyu olarak bu kuyuların kesinlikle kullanılmaması gerekir."
"4 KUYU KAPATTIK"
Yurbaşı Belediye Başkanı Mustafa Ergin, belediyeye ait 4 kuyuyu suyunda arsenik çıktığı için kapattıklarını ifade ederek, "Yazıkonak Mevkii'nde kurduğumuz kuyu ile beldenin su ihtiyacını gidermeye çalışıyoruz. Elazığ'ın içme suyunu karşılayacak olan Hamzabey Barajı'nın tamamlanması ile beldenin de su ihtiyacı bu hattan sağlanacak" dedi.
