80-“ Nasılsanız, öyle idare edilirsiniz.”
Halkın çokça rağbet ettiği ve yöneticilerden memnun olmadığı zaman, “Biz iyi olsak başımızdakiler de iyi olur” manasında söylenen bir sözdür. Bu sözünde hadis olmayıp uydurma söz olduğuna kanaat getirilmiştir.
Senedinde birinci noktada kesinti olduğu, ikinci olarak ta senedinde ki ravilerin bilinmeyen meçhul kişiler olduğu bildirilmiştir.
Sehavi, (902) senedinde ki ravi Yahya b. Haşım’in hadis uyduran biri olduğunu söylüyor. Semhûdi, (911), İbn Deyba, Fettani, Beyrûti ve Şevkani (1250) aynı değerlendirmeyi yapmışlardır.
Elbani, Deylemi’nin naklettiği Ebu Bekire hadisinden yola çıkarak bu söze zayıf demiştir. Ayrıca, halk iyi olsa da kötü yönetici veya tam tersi de olabilmiştir” der. Yahya b. Haşim hakkında da Hadis âlimlerinden Yahya b. Main kezzap-aşırı yalancı demiştir.
(Tasavvuf kültüründe hadis-Feth-ür Rabbani A. Geylani)
81- “Musibetleri gizlemek arşın hazinelerindendir.”
Bu haber için İbn Hibban (354) ve İbn-ül Cevzi (597) Mevzu demişlerdir. Fettani ve Şevkani de bu hükmü desteklemişlerdir. Yani uydurmadır.
82-“ Müminin Allah korkusu ve O’nun rahmetine olan ümidi tartılsaydı ikisi de denk çıkardı.”
Korku ve ümit arasında olmanın başka bir söyleniş şekli ola bu söz manası açısından mahzurlu olmayabilir. Fakat Peygamberin sözü olması için bir delil bulunamamıştır.
83-“ İki günü eşit olan aldanmıştır. Kimin dünü, bu gününden daha hayırlı ise, mahrum durumdadır.”
Hocalarımızın Vaizlerinde, hutbelerinde sıkça tekrarladıkları ve halkın çoğunun ezbere bildiği bu sözde iyi bir nasihat içermesine rağmen Mevzudur, hadis değildir denmiştir.
84-“ Ölmek için doğunuz, yıkılması için evler yapınız.”
Bunlar daha çok atasözünü andıran cümlelerdir. Doğan ölmeye mahkûmdur” gibi. Bu sözünde hadis olmadığı bildirilmiştir.
(Tasavvuf kültüründe hadis-Feth-ür Rabbani A. Geylani)
85- “Kim Allah’a bilgisizce ibadet ederse, Kişinin bozduğu, düzelttiğin den çok olur.”
Cümleyi şöyle kurmak daha güzel olur: Kim Allah’a bilgisizce ibadet ederse, yanlışı doğrusundan çok olur. İnsanları, bilerek, öğrenerek ibadete teşvik için söylenmiş bir söz olabilir. Fakat hadis olmadığı bildirilmiştir.
86- “Allah buyurmuştur: “Ben size kavuşmaya daha arzuluyum.”
Sözün söylenişinde bir mana bozukluğu var. Sanki Allah, kuluna kavuşmak istiyor da kavuşmasına bir engel varmış gibi. Buradan yola çıkarak şunu da söyleyebiliriz. Allah’ın kendilerine âşık olduğunu söyleyen sofiler olmuştur. Hâlbuki Allah kuluna âşık olmaz, ama kulunu sever. Çünkü âşık olmakta bir aczi yet ifadesi vardır. Âşık, maşukuna kavuşamadığı için azap çeker. Allah’a böyle bir hal yakıştırmakta Ona noksan sıfat yakıştırmak olur ki bu tür bir inanç kişinin imanına zarar verir.
87- “Önce ilimde derinleş, sonra uzlete çekil.”
Uzlete çekilmekte yine tasavvuf ehlinden alınan ve onlar tarafından uygulana gelmiştir. Her ne kadar Risalet gelmeden Peygamberimizin Hıra dağına çıktığı vaki ise de Peygamberimiz vahiy gelmeye başladıktan sonra ashabından ayrılmamıştır. İlimde derinleşen kimse uzlete çekilmez, bilakis halkın içinde olur ve ilminden insanların faydalanması için onlarla iç içe olur. Hadis âlimleri bu sözünde hadis olmadığını söylemişlerdir.
88- “Kim zenginlerden faydalanmak için bir zengine itibar gösterirse, dininin üçte ikisi gider.”
Toplum ahlakı açısından gerekli olan davranışları, imanın şartına bağlanırsa, işte böyle bir durum çıkar ortaya. Fıkıhta iman bölünmez, parçalanmaz diye bir hüküm vardır. Yani bir insan ya inanır yahutta inanmaz. Bir kişi Allah’ın varlığına Üçte iki inanmıyor, üçte bir inanıyor denmez. Bu sözün de hadis olmadığı bildirilmiştir.
(Tasavvuf kültüründe hadis-Feth-ür Rabbani A. Geylani)
89- “Ben, kalpleri benim için kırık olanlarla beraberim.”
Cenabı Allah Kur’an’ı Keriminde “Ben inanan kuluma şah damarından yakınım” buyurmaktadır. Ama bazı sofiler bununla yetinmeyip, kendilerine biraz da başka özellikler vererek Allah’a daha yakın olduklarını iddia etmektedirler. Bu cümleye göre sofilerin kalpleri Allah için kırık olduğundan, Allah onlarla berber olduğunu söylüyorlar. Kimin Allah’a yakın olduğunu yine Allah bilir diyelim ve bu sözlerin de hadis olmadığını belirtelim.
90- “Dünya sevgisi her hatanın başıdır.”
Dünyadan bazı şeylerin insanlara sevdirildiği Al’i İmran 14. Ayette bildirilir. Önemli olan sevilip te yasak konan şeylere karşı dikkatli olmamızdır.
