Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2023 yılına ait "Muhtemel Eğitim Süresi" raporu, ülkemizde eğitim seviyesinin yükselme eğiliminde olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Rapora göre, ilkokula başlama çağındaki bir bireyin hayatı boyunca ortalama 17,9 yılını eğitimle geçirme olasılığı bulunuyor. Bu süre, bir önceki yıla kıyasla hafif bir düşüş gösterse de, uzun vadede eğitim süresindeki artışın devam ettiği görülüyor.
2023 yılında Türkiye'de muhtemel eğitim süresi (MES), ilkokula başlama çağındaki bireylerin en yüksek eğitim kademesini tamamlayana kadar geçirecekleri ortalama süreyi ifade ediyor. Bu yıl için muhtemel eğitim süresi 17,9 yıl olarak hesaplandı. Ancak, bir önceki yıla göre %1,3'lük bir düşüş gözlemlendi. Bu düşüş, erkeklerde daha belirgin olup, erkeklerin MES değeri 17,6 yıl iken, kadınların MES değeri 18,4 yıl olarak belirlendi.
İller Arası Büyük Farklılıklar
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise iller arasındaki büyük farklılıklar. İstanbul, 20,3 yıl ile en yüksek muhtemel eğitim süresine sahip il olurken, Muş ve Şırnak 14,9 yıl ile en düşük değeri sergiliyor. Bu durum, bölgeler arasındaki sosyoekonomik farklılıkların eğitim süresine yansıdığını gösteriyor.
Eğitim süresinin bölgesel farklılıkları da dikkat çekiyor. 2023 yılında muhtemel eğitim süresinin en yüksek olduğu il 20,3 yıl ile İstanbul olurken, bunu 19,7 yıl ile Karabük, 19,6 yıl ile Ankara ve 19,1 yıl ile Rize izledi. En düşük MES değerlerine sahip iller ise 14,9 yıl ile Muş ve Şırnak oldu.
Cinsiyet Eşitliği ve Eğitim
Muhtemel eğitim süresi, cinsiyet eşitliği açısından da önemli veriler sunuyor. 2023 yılı itibarıyla cinsiyet eşitliği endeksi 1,05 olarak hesaplandı. Bu oran, kadınların eğitim süresinin erkeklere oranla daha fazla olduğunu gösteriyor. 2018 yılında 0,97 olan bu endeks, son beş yılda kadınların lehine önemli bir artış gösterdi. Endeksin en yüksek olduğu iller Tunceli ve Iğdır, en düşük olduğu iller ise Bitlis, Şanlıurfa ve Siirt olarak sıralandı.
Eğitimde Artış ve Düşüş
Muhtemel eğitim süresinin son beş yılda en fazla artış gösterdiği il Gümüşhane (%8,3) olurken, Hakkari ve Van da önemli artışlar yaşadı. Diğer yandan, eğitim süresinin en çok düştüğü iller arasında Eskişehir ve Çankırı öne çıktı. Bu durum, bölgeler arasındaki eğitim fırsatları ve olanaklarındaki farklılıkları gözler önüne seriyor.
