Sivas, tarihi boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve farklı adlarla anılmıştır. Eski dönemlerdeki adı "Sebaste" (Sebasteia) olarak bilinen şehir, Roma döneminde bu ismi almıştır. Yunanca "Augustus Şehri" anlamına gelen Sebaste adı, Pontus Kralı Polemon’un eşi Pitodoris tarafından verilmiştir. Sebaste zamanla "Sivas" ismini almıştır. Şehir, ayrıca "Sipas" adıyla da anılmıştır. Bu isim, eski bir yerleşim bölgesinde bulunan ve “üç su kaynağı” anlamına gelen yerel bir hikâyeden kaynaklanmaktadır.
Sivas’ın Antik ve Bizans Dönemleri
Antik çağda Sivas, Kapadokya bölgesinin bir parçası olarak biliniyordu. Bu dönemde Etiler ve Persler tarafından yönetilmiş, Roma İmparatorluğu döneminde "Eyalet-i Rum" olarak bilinen bölgede yer almıştır. Bizans döneminde stratejik bir konumda bulunan şehir, Sasani akınlarından etkilenmiştir. Bu dönemde Sivas, Bizans İmparatorluğu’nun merkezi yönetiminin güçlendirilmesi amacıyla Sebasteia Theması’na bağlanmıştır.
Sivas’ın Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerindeki Önemi
Selçuklu döneminde, şehir 1071 Malazgirt Zaferi sonrasında Türklerin egemenliği altına girmiştir. Danişment Beyliği’nin merkezi olan Sivas, 1175 yılında kesin olarak Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlanmıştır. Selçuklular döneminde surlarla çevrilen şehir, Moğol istilaları sırasında tahrip edilmiştir. Osmanlı döneminde Sivas, önemli bir eyalet merkezi oldu. Amasya, Tokat ve Çorum sancaklarına ev sahipliği yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nun ilerleyen dönemlerinde şehir, ticaret ve kültür merkezi olarak önem kazanmıştır.
Arkeolojik Çalışmalar ve Tarihi Zenginlikler
Sivas’ta yapılan arkeolojik kazılar, şehrin Neolitik Dönem’den itibaren yerleşim gördüğünü ortaya koymuştur. Maltepe Höyüğü kazıları, bölgede sürekli bir yerleşimin izlerini sunmaktadır. Ayrıca, Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası gibi eserler, Sivas’ın kültürel mirasının önemli örnekleri arasında yer alır. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan bu eserler, Sivas’ın tarihsel zenginliğini yansıtmaktadır.
Bizans’tan Selçukluya ve Osmanlıya
Sivas, Bizans döneminde Sebasteia adıyla önemli bir şehirken, Selçuklu Sultanı I. Mesud döneminde Türklerin yönetimine geçmiştir. Osmanlı döneminde ise şehir, eyalet merkezi olmuş ve kültürel açıdan zenginleşmiştir.
Sivas’ın Kültürel Mirası
Sivas, tarihin farklı dönemlerinde önemli bir ticaret, kültür ve stratejik merkez olmuştur. Bugün, geçmişteki zengin tarihine ışık tutan arkeolojik kalıntılar ve eserlerle ziyaretçilerini ağırlamaktadır.