Dünyamız Kovit 19 denilen corona virüsün etkisine girdiğinden beri, bir dizi tedbirler alarak normalinden farklı günler geçiriyor. Pandemi sürecinde hayat yavaşladı, evlerimize kapanıp ekonomik kazancımızın gereği olan işimize bile süreli şekilde gidebildik veya hiç gidemedik. Bu süreçte engelsiz vatandaşlardan daha fazla sıkıntı yaşayan bir grupta engellilerdi. Rehabilitasyon hizmeti alan engelliçocuklarımızın eğitimleri yarım kaldı. Okullarına gidemediler. Yetişkin görme ve yürüme engelliler engelli çocuklarımıza göre daha şanslı durumda idi. İşitme engelliler için evde yapabilecek etkinliklerinazlığı, diğer engelli gruplarına göre fazlaca sıkılmalarına yol açtı. İşaret dili betimlemeli film ve programların eksikliği, sağır kardeşlerimizi sınırlandırdı. Devletimiz ve Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulumuzun onayıyla yeni normalleşme dediğimiz sürece geçilmeye başlanmıştır. Yeni normal dönemde kronik hastalar hariç idari izinler kalktı. Bizler arasında idari izinlerin kalkması tartışma konusu oldu. “Engelliler daha fazla virüsle temas hâlinde oluyor, görmeengelliler birçok yere dokunabiliyor, yardım etmek isteyenler bizlere izinsiz temas edebiliyor.” dediler. Birkaç dernek ve federasyon görmeyenler izinli sayılsın diye rapor yayımladılar. Şahsi olarak görmeengellilerin idari izinli sayılmasına karşı çıkıyorum. Yöneticisi olduğumuz Herkes İçin Erişilebilir Yaşam Akademisi Derneğimiz de rapor yayımlayarak görmeyenlerin izinli sayılması isteğine farklı bir bakış açısı getirdi vegörmeengelliler için çalışma alanlarında, toplu taşımalarda tedbir alınmasını istediler. Gözü görenler virüsü mikroskoplarla görebiliyorken görme engellilerle görenler arasında bu noktadan eşitlik sağlanmış oldu. Bu aralar bir kamu spotu ekranlarda izliyoruz. “Görebilseydik, korunabilirdik.” diyor. Ancak biz görmeengelliler, yürüme ve işitme engelliler için, toplu ortamlarda korunma yolları geliştirilmelidir. İşitme engelliler iş yerinde dudak okuyarak etkin olabiliyor. Onunla aynı ortamı paylaşan iş arkadaşlarına saydam maske üretilerek sağlıklı kişilerin kullanmasıyla farkındalık oluşturulabilir. Görmeengelli arkadaşlarımız yardım istediğinde onların kolunuza girmesini istemenizin doğru rehberlik yöntemi olduğunu belirtmiştik. Ama virüs tehlikesinde dünyada kullanılan bir yönlendirme çeşidinin uygulanmasının daha iyi olacağına inanıyorum. Görmeengelli vatandaş, kendisine rehber olacak kişinin dirseğinin üç dört parmak üst kısmından tutarak, yardımlaşması bu dönemde daha faydalı olacaktır. Görmeengellinin eldiven takması, rehber yönlendirmelerinin önündeki engelleride bir nebze kaldıracağını düşünüyorum. Herkes için erişilebilir yaşam akademisi derneğimizin görmeengelliler için yapılması gerekenleri içeren raporunu siz okuyucularımızla paylaşmak istiyorum.
KAMUOYU DUYURUSU
Covid-19 pandemi sürecinde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de salgının yayılmasını önlemek ve vatandaşlarımızın sağlık durumlarını tehlikeye atmamak için pek çok farklı alanda tedbirler alındı.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin almış olduğu ivedi ve kapsamlı tedbirler neticesinde salgının etkileri asgari düzeyde kalarak, ABD ve Avrupa ülkeleri için örnek teşkil eden bir acil durum ve kriz yönetimi gerçekleştirildi. Bu bağlamda; Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak pandemi sürecinin başlangıcından bugüne kadar alınan ivedi ve kapsamlı tedbirler ile vatandaşların sağlık durumlarını önceleyen politika ve uygulamalardan dolayı yetkililere teşekkür ederiz.
1 Haziran 2020 Pazartesi günü itibari ile “yeni normal” olarak adlandırılan normalleşme sürecine girildi. Ve daha önce alınmış olan tedbirler de kademeli olarak kaldırıldı. Tedbirler kapsamında kamuda çalışan engelli personel idari izinli sayılmış ve evde kalarak sağlık durumlarını korumaları teşvik edilmişti. Fakat yeni normal süreci ile birlikte engelli kamu personeli de 1 Haziran 2020 itibari ile görevine başladı.
Her ne kadar ülkemizde Covid-19 salgının yayılması kontrol altına alınmış gibi görülse de salgın tehlikesi tamamen geçmiş değildir. Tedavi için ise yapılan aşı çalışmalarından henüz nihai bir sonuca ulaşılmış bulunmamaktadır.
Bu kapsamda; kronik rahatsızlığı bulunmayan engelli kamu personeli için iş yerlerinde özel tedbirlerin alınması ve bu tedbirlerin de katı bir biçimde uygulanması, engelli kamu personelinin sağlığının korunması için zaruridir.
Herkes İçin Erişilebilir Yaşam Akademisi Derneği olarak; engelli kamu personelinin “yeni normal” olarak adlandırılan bu süreçte, diğer vatandaşlar gibi sosyal ve ekonomik hayata aktif katılımlarını destekliyor ve salt olarak engellilikten dolayı idari izinli sayılmalarının pozitif ayrımcılıkla ilgili olmadığı kanaatini taşıyoruz.
Bu kapsamda; 1 Haziran 2020 itibari ile göreve başlayan engelli kamu personeli için aşağıdaki hususlarda tedbirler alınarak, engelli bireylerin aktif iş gücü piyasasından izole edilmemesini talep ediyoruz.
1- Kurumlara toplu taşıma araçları ile gidiş – geliş yapan engelli kamu personeli, özellikle otobüslerde uygulanan sosyal mesafe kuralından olumsuz etkilenmektedir. Aynı durakta bekleyen bireyler, otobüs durağa gelir – gelmez ilk binenlerden olmak için hızlı hareket etmekte ve engelli birey durakta beklemek zorunda kalmaktadır. Sosyal mesafe kuralı elbette devam etmeli fakat otobüslere yolcu alımı sırasında engelli bireylere öncelik veya kontenjan uygulaması yapılmalıdır.
2- Kurumlarda engelli kamu personelinin çalıştığı “Telefon Santrali” gibi birimler genelde zemin ve bodrum katlarda, yeterli pencere ve havalandırma sistemi bulunmayan bölümlerde bulunmakta olduğundan, bu tür birimlerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun şekilde yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.
3- Engelli kamu personeline günlük kullan – at maske ve eldiven ile iş yerlerinde kullanılan ofis araç ve gereçleri de dâhil dezenfektasyon malzemeleri temin edilmelidir.
4- İşyerlerinde temassız geçiş ile ilgili yapılan işaretlemelerin görme engelliler için hissedilebilir yüzey ile yapılması gerekmektedir.
5- İşyerlerinde Covid-19 ile ilgili korunma ve güncel bilgi paylaşımları, engelli personel için erişilebilirlik düzenlemeleri yapılarak, gerçekleştirilmelidir.
6- Yemek hizmeti veren kurumlarda, yemekhanelerde düzenleme yapılırken engelli personelin engel grubu gözetilerek, yemekhane giriş kapısına en yakın masa ve görevli personel tarafından temassız servis hizmeti düzenlemesi yapılması gerekmektedir.
7- Ev ile iş yeri arasında gidiş – geliş yapan engelli bireylere yönelik diğer bireylerin yardım etmek veya başka bir amaçla sosyal mesafe kuralını hiçe sayarak, temasta bulunmamaları için ivedi olarak kamu spotu hazırlanmalıdır. Kendisi yardım talep etmeyen engelli bireye temasta bulunulmamalıdır.
Önceliğimiz insan sağlığıdır ve gerekli olan iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri ile diğer tedbirlerin alınması şartı ile engelli kamu personelinin de diğer personel gibi çalışma hayatında aktif bir biçimde yer almasıdır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
