1271 yılında yapılan Gök Medrese, temelinde bulunan ardıç kazıklar sayesinde günümüze kadar ayakta kalmayı başardı.
Selçuklular’ın Anadolu’daki en değerli eserlerinden birisi olan Gök Medrese mimarisi ve adını aldığı mavi çinileri ile göz kamaştırıyor. Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, 1271 yılında Sahip Ata Fahrettin Ali tarafından Mimar Kaluytan’a (Kaluyan el-Konevi) yaptırılan Gök Medresenin temelinde 2006 yılında yapılan restorasyonlar sırasında ahşap kazık temel sistemine rastlandı. Kızılırmak deltasının yumuşak toprağı üzerinde bulunan yapı inşa edildiği dönemde temelinin sağlam olması amacıyla 5.5 metre taş temelin altında bulunan ardıç kazıklar üzerine oturtuldu.
Ardıç ağacı suyun içine bırakıldığı zaman hiçbir özelliği kaybetmemesi, yapıların temellerinde kullanıldığı taktirde zeminin gerilme katsayısını artırarak zeminin taşıma gücünü yükselmesiyle biliniyor.
“SUYU YEDİKÇE KUVVET KAT SAYISI ARTIYOR”
Sanat Tarihçisi Yunus Budaktaş, ardıç ağaçlarının suya dayanaklığı ve yapıda kullanılan mimarinin detaylarından bahsederek, “Sivas Gök Medrese mühendislik harikası olan bir yapıdır. Burada görmüş olduğunuz ardıç kazıklar yapının temelini güçlendirmek için döneminde kullanılmış olan müthiş bir mühendislik ve mimarlık eseridir. 2006 yılında yapılan onarım ve güçlendirme çalışmalarında keşfedilen bu ardıç kazıklar Kızılırmak deltasında ki alüvyon tabaka üzerine yapılan yapının temelinde horasan harcıyla birlikte kullanılmıştır. Yapının temelinde yaklaşık 5 buçuk metre yüksekliğinde taş temel, onunda altında yaklaşık 1 metre yüksekliğinde ardıç kazıklar bulunmaktadır. Ardıç ağacının özellikle kullanılması sebebi ardıç ağacı suya dayanaklı ve suyu yedikçe genleşerek kuvvet kat sayısı artan özellikte bir ağaçtır. Bu nedenle özellikle tercih edilmiş ve yapının zemininde bulunan oynar tabakanın güçlenmesini ve yapının daha sağlam bir temele oturmasını sağlamıştır. Yapının temelinden çıkartılan ardıç kazıklar yapının müzeye çevrilmesinin ardından Gök Medrese Vakıf Müzesinde sergilenerek ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor” şeklinde konuştu. (İHA)
