Basına Yeni Tehdit: İlan Gelirleri Yok Oluyor!
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'nin (TMMOB) ardından, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) de genel kurul ilanlarının yalnızca kendi internet siteleri üzerinden yayımlanmasını öngören bir yasa değişikliğini gündeme getirdi. Bu düzenleme, Türkiye’deki gazeteler için önemli bir gelir kaynağı olan oda, birlik ve kooperatif ilanlarının tamamen dijitale taşınmasının önünü açıyor. Eğer teklif yasalaşırsa, Türk basını milyonlarca liralık ilan gelirini kaybedecek.
TBMM’de Görüşülen Teklif Ne Öngörüyor?
10 Mart 2025 tarihli ve 86 sayılı "Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", TBMM’nin kanun teklifleri sayfasında yayımlandı. Teklifin 2. maddesi, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 20. maddesinde değişiklik yapılmasını içeriyor.
Yeni düzenlemeye göre, TÜRMOB’a bağlı odaların genel kurul toplantı ilanları artık yalnızca resmi internet sitelerinde yayımlanacak. Bu değişiklikle, mevcut yasada yer alan "tirajı yüz binin üzerinde olan bir gazete ile ilan edilmesi" şartı kaldırılıyor ve ilanlar tamamen dijitale taşınıyor.
TÜRMOB’un Gerekçesi: Dijitalleşme mi, Tasarruf mu?
Kanun teklifinin madde gerekçelerinde “yaşanan dijital dönüşüme uyum ve kaynakların etkin kullanılmasının sağlanması amacıyla” bu değişikliğin yapıldığı belirtiliyor. Ancak basın sektöründeki uzmanlar, bunun yerel gazeteleri ekonomik olarak zor duruma sokacağını ve basının ilan gelirlerini büyük ölçüde azaltacağını belirtiyor.
Gazeteler İçin Büyük Ekonomik Darbe!
Basın kuruluşları, resmi ilanlar ve oda, birlik ile kooperatif duyurularından elde ettikleri gelirlerle ayakta duruyor. Yerel gazeteler başta olmak üzere, birçok gazete için bu tür ilanlar en önemli gelir kaynaklarından biri. TÜRMOB’un bu yasa değişikliği, gazetelerin bu gelirlerini tamamen kaybetmesine yol açabilir.
Basına etkileri:
• Yerel gazeteler kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak.
• Resmi ilan gelirleri ciddi oranda düşecek.
• Bağımsız basın daha da zayıflayacak.
• Gazeteciler işsiz kalma riskiyle karşı karşıya olacak.
Emsal Teşkil Ediyor: Diğer Odalar ve Birlikler de Aynısını Yapabilir!
En büyük endişelerden biri de bu değişikliğin yalnızca TÜRMOB ile sınırlı kalmaması. Eğer teklif yasalaşırsa, diğer meslek odaları, birlikler ve kooperatiflerin de benzer bir düzenlemeye gitmesi bekleniyor. Bu da, gazetelerin ilan gelirlerinin büyük ölçüde azalmasına neden olacak.
Önümüzdeki süreçte şu kurumların da benzer düzenlemeler yapabileceği düşünülüyor:
• TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği)
• Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birlikleri
• Ticaret ve Sanayi Odaları
• Kooperatifler ve birlikler
Yerel Basın İçin Çöküşün Başlangıcı mı?
Yerel gazeteler, kamu ilanları ve özel sektör reklamları ile ayakta duruyor. Özellikle yerel gazeteler için kamu ilanları hayati öneme sahip. Basın İlan Kurumu tarafından dağıtılan resmi ilanlar ve kamuya ait duyurular, birçok gazete için temel gelir kaynağı. Eğer TÜRMOB’un yasa değişikliği örnek teşkil ederse, gazeteler için daha da zor bir süreç başlayacak.
Basın Temsilcileri ve Gazetecilerden Sert Tepki!
Gazeteciler ve basın sektörü temsilcileri, bu değişikliğe karşı çıkarak, basının ekonomik bağımsızlığını zedeleyeceğini vurguluyor. Konuyla ilgili açıklama yapan basın mensupları şunları dile getirdi:
"Bu teklif, yerel gazetelerin ölüm fermanıdır! Eğer gazeteler ilan gelirlerini kaybederse, yüzlerce gazeteci işsiz kalacak."
"Özgür ve bağımsız basın için resmi ilanlar hayati öneme sahip. TÜRMOB’un bu düzenlemesi, yerel basını tamamen bitirme hamlesidir!"
"TBMM, basını korumalı ve bu düzenlemeyi geri çekmelidir. Aksi takdirde, birçok gazete kepenk kapatmak zorunda kalacak."
TBMM’ye Çağrı: Basını ve Yerel Medyayı Koruyun!
Basın sektörü temsilcileri ve gazeteciler, TBMM’ye çağrıda bulunarak, TÜRMOB’un yasa teklifinin gözden geçirilmesini talep ediyor. Kamu ilanlarının gazetelerde yayımlanmaya devam etmesi gerektiğini savunan gazeteciler, aksi takdirde birçok basın kuruluşunun kapanma noktasına geleceğini vurguluyor.
TÜRMOB’un torba yasa teklifi, gazetelerin önemli bir gelir kapısını ortadan kaldırarak, basın sektörünü büyük bir krize sürüklüyor. Yerel gazeteler ve basın emekçileri için ciddi ekonomik kayıplara neden ol
