Sivas kültür envanterine kayıtlı, merkezse bağlı çelebiler köyü mevkiisin de bulunan Huykesen Kilisesi bakımsızlık nedeniyle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı.
Zaman zaman Ermeni cemaati mensuplarını ağırlayan tarihi kilise zamana yenik düştü. Her sene Kutsama Bayramı kapsamında Sivas’a gelen yüzlerce Ermeni vatandaşını ağırlayan kilise gün geçtikçe yıkılıp dökülüyor.
En son 2008 yılında Sivas’ta Anadolu Selçuklular döneminden kaldığı tahmin edilen surların ortaya çıkarılması ve Sivas Havaalanı yolu üzerinde bulunan Huykesen Kilisesi’nin turizme kazandırılması amacıyla çalışma başlatılmıştı.
Sivas Belediyesi tarafından desteklenen çalışma kapsamında, Sivas Müze Müdürlüğü, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Bölge Müdürlüğü yetkilileri ve CÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyeleri Sivas şehir surlarının olduğu güzergâhı belirlemek için şehrin çeşitli yerlerine gezi düzenlemişti. Şehir surlarının tespit edilmesi için yüzey araştırması yapan ekip, Huykesen Kilisesi’nin turizme kazandırılması için de burada ön çalışma yapmıştı.
Harabe görünümündeki Huykesen Kilisesi’nin etrafının açılarak turizme kazandırılması için de çalışma yapılacağını bildiren yetkililer, bu konularda hazırlanacak projenin kısa süre sonra Sivas Belediye Başkanlığına sunulacağını ifade etmişlerdi. Ancak korunmasız halde bekleyen tarihi kiliseye ait sadece bir kaç yapı izi kaldı. Atıl vaziyette bekleyen tarihi Huykesen Kilisesi’nin biran önce restorasyona alınması bekleniyor.
HUYKESEN KİLİSESİ
Huykesen Kilisesi, Huykesen Höyüğü’nün güneyinde, tepenin yamacında Kaya Önü Kilisesi olarak inşa edilmiştir. Yığma moloz taş malzemeyle inşa edilen yapı kireç sıvalıdır.
Kilise yapısı, apsis ve apsisin her iki yanında yer alan pastoforion hücrelerinden meydana gelmektedir. Batı cephesindeki düzgün sıva izlerinden ve güneyden bakıldığında yapının düz bir kesit vermesinden kilisenin sadece bu mekânlardan meydana geldiği düşünülmektedir.
Yapının güney cephesinde kuzey-güney doğrultulu bir tonoz döngüsü göze çarpmaktadır. Bunun altında ise bir nişin yer aldığı görülmektedir. Apsisin kuzey duvarında da bir niş bulunmaktadır.
