Mehmet TIRPAN
Anadolu'nun birçok bölgesinde ormanlık arazilerde yetişen mantar sezonu açıldı. Mantar mevsiminin açılması beraberinde zehirlenme olaylarını da artırıyor. Uzmanlar kırlardan toplanan mantarlara dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayarak, ‘’Her ne kadar halkın kendi yöresinde yetişen mantarları bilse de en küçük bir yanılgının acı sonla bitebildiğini hatırlatıyorlar.
Mantarın besin değerleri açısından yüksek besin maddeleri arasında yer aldığını fakat her mantar türünün yararlı olmadığını bazı mantarların insanları zehirleyebileceğini vurgulayan uzmanlar: “Bazı mantar türleri zehirli. Zehirli mantarı çayır mantarı diye toplayıp tüketen insanlar zehirleniyor. Amatoksin ve zehirli çayır mantarı ülkemizde en sık rastlanan mantar zehirlenme türlerinden bazılarıdır. Mantar tüketiminde en fazla yapılan yanlış ise; Sıcak suda kaynatma işlemi ve suda bekletme işlemi. Unutmayınız ki; Bu işlemler zehirli olan bir mantarın zehrini almaz. Zehirli mantar tüketildikten birkaç saat sonra belirtiler meydana çıkmaya başlar. Şiddetli karın ağrıları,mide bulantısı, kusma, şiddetli derecede susama, vücudun soğuması, susama,mantar zehirlenmelerinin başlıca belirtileri arasında yer almaktadır. Zehirlenmeler,mantar türlerine göre süre olarak farklılık göstermektedir. Bazı zehirli mantarların tüketiminden 2-3 saat sonra hastalık kendini meydana çıkarırken, bazı mantar türlerinden ise bu süre 12 saate kadar ulaşmaktadır. Klasik belirtilerin yanı sıra mantar zehirlenmeleri gün içerisinde vücudun kendini salması ile de ortaya çıkmaktadır. Aşırı halsizlik ve yazının başında da bahsettiğim gibi vücudun soğuması özellikle el ve ayakların üşümesi mantar zehirlenmelerinin öncesinde görülen belirtilerdir” açıklamalarına yer veriyorlar.
MARKETLERDE SATILAN MANTARLARI TERCİH EDİN
Çayırlarda ve dağlarda yetişen mantarları toplamak yerine marketlerde ve pazarlarda satılan mantarların tercih edilmesi gerektiğini belirten yetkililer: “Pazarlarda ve marketlerde satılan mantarlar taze olmaları ve denetlenmeleri sebebiyle sağlığınız açısından herhangi bir risk taşımamaktadır. Fakat kırlardan toplayacağınız mantarlar insan sağlığı açısından büyük tehlike arz etmektedir. Bazıları sindirim bozukluğuna yol açabileceği gibi bazıları da ölümcül hastalıklara neden olabilmektedir. Bazı insanlarda bu bir keyif ve eğlence anlayışıdır.Özellikle dedelerimiz bunu fazlasıyla yapar fakat sağlıklı olmadığını tekrar tekrar belirtelim. Bütün olan mantarlar ve taze olan mantarlar toplanabilir mantarlar arasında yer alır. Manavların yanı sıra süpermarketlerden satın alacağınız mantarlar da fazlasıyla sağlıklı ve güvenlidir çünkü beslenme konusunda hassas bir besin olan mantar birçok işlemden geçiriliyor ve denetleniyor” ifadelerini kullandı.
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre yurdumuzda 40 civarında yenebilen ve 70 civarında da zehirli mantar türü bulunduğunu açıklanırken, sağlıkçılar ise vatandaşları bu konuda uyarıyor. Kırsal alanlardan bilinçsizce toplanan mantarların ölümlere yol açtığı hatırlatan uzmanlar vatandaşların dikkatli olmalarını istedi. Yapılan uyarıda, ‘’Bol yağışların görüldüğü, içinde bulunduğumuz mevsimde halk sağlığı açısından dikkat edilmesi gereken bir durum, kırlarda toplanan mantarların yenilmesine bağlı olarak görülen mantar zehirlenmeleri. Ülkemizin bitki örtüsü mantar türleri bakımından oldukça zengin. Mantarlar nemli ortamlarda ürerler. Bu nedenle içinde bulunduğumuz yağışlı günlerde tabiatta farklı türlerde mantarlara rastlayabiliriz. Mantarların görülmesiyle birlikte bizleri en korkutan olay zehirli mantarların yenilmesine bağlı ortaya çıkan zehirlenme vakalarıdır. Bu zehirlenmelerde bazı vakalar maalesef ölümle sonuçlanıyor’’ denildi.
Zehirli mantarların zehrinin giderilme yöntemi olmadığını belirten uzmanlar, ‘’Halkımızın şu bilgileri hiç unutmaması gerekir. Pişirmekle, dondurmakla, kavanozlamakla veya başka bir işlemle zehirli mantarlar zehirsiz hale getirilemez. Bu nedenle mantar zehirlenmelerinin önlenmesinde en etkili yol kaynağı bilinmeyen ve kontrolsüz bir şekilde toplanan mantarların yenilmemesidir. Her ne kadar halkımız kendi yöresinde yetişen mantarları bilse de en küçük bir yanılgı maalesef acı sonla bitebilir.” diyerek uyarılarda bulunuyor.
